Ο ΠΑΠΥΡΟΣ ΤΟΥ ΔΕΡΒΕΝΙΟΥ, ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Την αλληγορία της εξέλιξης του σύμπαντος εμπεριέχει ο περίφημος πάπυρος του Δερβενίου(φωτογραφία), το οποίο είναι το αρχαιότερο βιβλίο της Ευρώπης.

Ένα προκλητικό αρχαίο κείμενο λύνει την σιωπή των Ορφικών και παρουσιάζει την «μυστηριακή» αρχαία Ελλάδα με τρόπο που ίσως να μην περιμέναμε!

«… αλλά ο Ορφέας δεν ήθελε να τους πει ελκυστικά αινίγματα αλλά κοσμοϊστορικά πράγματα μέσα από αινίγματα…»Πάπυρος από το Δερβένι, στήλη 7

 

Το αρχαίο Ελληνικό κείμενο

]ων []

[ ]μετα.[ ]..ουναι []

[ ].ίνεται[ ]α τῆς τύχης γὰ[ρ]

[ λα]μμανε [.]αρ ουτ[..... ...].δε κόσμος []

[ ].ησασ.οτοσμ.[..... ....]τα κοινὰ []

[ ].έστατα [ὅ]σος περὶ κε.[....] λόγωι λέγων []

[ ]. οὐ κατὰ φύσιν ἀνθρω[πηίου] εὖρος ποδὸς []

[ ]. οὐχ ὑπερβάλλων .ι.[.... ὅ]ρους ε[]

[εἰ δὲ μ]ή, ᾽Ερινύε[ς] νιν ἐξευρήσο[υσι]

[ ὑπερ]βατὸμ ποῆι κ[]

[ ].θυο[]

[ ].στει..σ.[]

[ ]α τὰ κοινὰ ῥ[]

[ ]υπε.ειν.[]

[ ]…[.].σ[ ]οσ.[]

[ ].γ γίνετα[ι δὲ σε]μνὸν []

[ ].η ἐξώλεα[ς σφᾶ]ς ποήσειν[]

[ δ]αίμονες οἳ κάτω [εἰ]σὶγ καὶ τ[ούτων ᾽Ε]ρινύες·

εἰσὶ δὲ θεῶν ὑπηρέται καὶ ἀνθρώ[πους κολά]ζουσι·

ὅσαι δὲ εἰσὶν ὅπωσπερ ἄρισται ἁμαρτη[μάτων ποῖ]να[ι,]

ἐκ τοῦ[δ᾽] αἰτίην [ἴσ]χουσ[ι τὰ] κάλλισ[τα]

[ π]οιοῦσι .[.].[ ]μέχρι ὁ ν[οῦς]

[ συ]νετ[ώτερος] γίνητ[αι]

[ ]ναστ[] χρη[στη]ριαζομ[]

Col. 1

χρη[σ]τηριαζον[]

αὐτοῖς παριμε..[.... μα]ντεῖον ἐπε.[]

τῶμ μαντευομέν[ων ἕν]εκεν εἰ θεμι[]

….ιδουδεινα τί ἀ[πισ]τοῦσι, οὐ γινώσ[κοντες τὰ ἐνύ]πνια

….τῶν ἄλλωμ πρ[α]γμάτων ἑκαστ[..... .....]ν ἂν

[.].[.].δειγμάτωμ π[ι]στεύοιεν ὑπὸ .[ ]

καὶ [τ]ῆς ἄλλης ἡδον[ῆ]ς νενικημέ[νοι ]σιν

[.... π]ιστεύουσι α[.]στιν δε…[ ]

[ ].θάνωσι μ[η.]ε γινώ[σ]κωσ[ι]

[..... ....].[.]ι καὶ θυσ[ί]α μ[....]..υσι..[] Col. 2

ε[..... ...].μα..ν δύν[.]ται δαίμονας ελ.[]

ρ.[..... ..].ς μεθιστάναι. δαίμονες εμπο[]

ψ[υχ..... .].οι τὴν θυσ[ίαν] τούτου ἔνεκεν []

οἱ μ[ύστα]ι ὡ[σ]περεὶ ποινὴ[ν] ἀποδιδόντες τοιδε[ ]

ἱεροῖ[ς] ἐπισπένδουσιν ὕ[δω]ρ καὶ γάλα, ἐξ ὧμπερ καὶ τὰς

χοὰς ποιοῦσι. ἀνάριθμα [καὶ] πολυόμφαλα τὰ πόπανα

θύουσιν ὅτι καὶ αἱ ψυχα[ὶ ἀνά]ριθμο[ί ε]ἰσι. μύσται

Εὐμενίσι προθύουσι κ[....].υ.α.[ ]αγοις· Εὐμενίδες γὰρ

ψυχαί [εἰ]σιν, ὧν ἕνεκ[εν ..... ..... ...]α θεοῖς θύειν

…..ιον πρότερον [..... ..... ....]ισγ[.....]ται

[.....]τεκαι….[ ]οι

[ ]λι[]

[ ].η καὶ θεμ[ι]τὰ λεγο[..... ..... .].ο γὰρ Col. 3

[ ]αι εἰπεῖν οὐχ οἷόν τ[ε ..... .... ὀ]νομάτων

[(τ)άπο]ρρηθέντα. ἔστι δε.[..... ...] πόησις

[ αἰνιγμ] ατώδης [..]. [.....]σαυτ.

[ ].κε θεὰς λέγειν [.. αἰν]ιγματωδῶ[ς]

[ ]αι μὲν οὖγ καὶ .[....]ο πρώτου

[ ]του ῥήματος ὥ[σπερ] καὶ ἐν τῶι

[ θ]ύρας γὰρ ἐπιθέ[σθαι κελ]εύσας τοὺς[ βεβήλους]

[ ]…ειμ φ.[.....] πολλοῖς

[ ]ν ἀκοὴν [..... .]ντας …[]

[ ].ει.[..] []

[..... ....δ]εδήλω[ται ἐν τῶιδ]ε τῶι ἔπ[ει]· Col. 4

[ο]ἳ Διὸς ἐξεγένοντο [ὑπερμεν]έος βασιλῆος.

ὅπως δ᾽ ἄρχεται ἐν το[ῖσδε δη]λοῖ·

Ζεὺς μὲν ἐπεὶ δὴ [πατρὸς ὲο]ῦ πάρα θέ[σ]φατον ἀρχὴν

[ἀ]λκήν τ᾿ ἐγ χείρεσσι ἔ[λ]αβ[εγ κ]αὶ δαίμον[α] κυδρόν.

[τα]ῦτα τὰ ἔπη ὑπερβατά ἐό[ν]τα λανθά[νει],

[..].ιν δὲ ὧδ᾽ ἔχοντα· Ζεὺς μὲν ἐπεὶ τ[ὴν ἀλ]κὴν

[πα]ρὰ πατρὸς ἑοῦ ἔλαβεγ καὶ δαίμονα [κυδρ]όν.

[χρὴ ὧ]δ᾽ ἔχοντα οὐκ ἀκούειν τὸν Ζᾶ[να ..... ..]τει

[..... ..]ες ἀλλὰ τὴν ἀλκὴν λαμβ[αν]

[..... ...]οντα παρὰ θέσφατα δ[]

[..... .....].κ. γὰρ τούτωι μα[]

[..... ..... ἀ]νάγκην νομιζομ[]

[..... ....] καὶ μαθὼν ο.ο…[]

…αιτ.[...].ην οὖν τοῦ ἰσχυρ[ο]τάτου ἐπόη[σεν ] Col. 5

εἶναι ὡσ[περ]εὶ παῖδα πατρός. οἱ δὲ οὐ γινώσκον[τες]

τὰ λεγό[μεν]α δοκοῦσι τὸν Ζᾶνα παρὰ τοῦ αὑτο[ῦ]

πατρὸς [τὴν] ἀλκήν [τε καὶ] τὸν δαίμονα λαμμά[νειν].

γινώσκ[ων] οὖν τὸ [..... .] μεμειγμένον τοῖς

ἄλλοις ὅτι ταράσσοι καὶ κ[ωλ]ύοι τὰ ὄντα συνίστασθαι

διὰ τὴν θάλψιν ἐξαλλασ[σ..]..τε ἱκανόν ἐστιν

ἐξαλλαχθὲμ μὴ κωλύ[ειν τὰ] ὄντα συμπαγῆνα[ι].

ὅσα δ᾽ ἂ[ν] ἁφθῆι ἐπικρα[τεῖται. ἐπικ]ρατηθὲν δὲ μίσγεται

τοῖς ἄλ[λο]ις. ὅτι δ᾽ ἐγ χείρ[εσσιν ἔλαβ]εν ἠινίζετο

ὥσπε[ρ τ]ἆλλα τὰ π[ 14 ].ομεν [....]α

[βε]βαιότατα νοει[ 18 ]ν ἰσχυρός.

ἔφη τὸν Ζᾶνα τ.[ 16 ]ν δαίμονα

[ὡ]σπερεὶ ε[ ἰσχ]υροῦ.

καὶ λέγει[ν· οὐ γ]ὰρ λέ[γ]ειν οἷόν τε μὴ φωνοῦντ[α]. Col. 6

ἐνόμιζε δὲ τὸ αὐτὸν εἶναι τὸ λέγειν τε καὶ φωνεῖν.

λέγειν δὲ καὶ διδάσκειν τὸ αὐτὸ δ[ύ]ναται· οὐ γὰρ

οἷόν τε δι[δ]άσκειν ἄνευ τοῦ λέγειν ὅσα διὰ λόγων

διδάσκετα[ι]. νομίζεται δὲ τὸ διδάσκειν ἐν τῶι

λέγειν εἶν[αι]. οὐ τοίνυν τὸ μὲν διδάσκειν ἐκ τοῦ

λέγειν ἐ[φημί]σθη τὸ δὲ λέγειν ἐκ τοῦ φωνεῖν,

τὸ δ᾽ αὐτὸ[ν δύνα]ται φωνεῖγ καὶ λέγειν καὶ διδάσ[κειν].

οὕτω[ς οὐδὲγ κωλ]ύει πανομφεύουσαγ καὶ [πάντα]

διδά[σκουσαν τὸ αὐτ]ὸ εἶναι.

τροφ[ 13 ]…..ι[..].αι ὅτι [ἅ]σσα

ὁ ἥλι[ος 8 ]αύει τα[ῦ]τα ἡ νὺξ τ.[]

σ[ 18 ] ἅσσα ὁ ἥλ[ι]ος .[..]ρ[

] τα[]

[τ]ῆς νυκτός. ἐξ ἀ[δύτοι]ο δ᾽ αὐτὴν [λέγει] χρῆσαι Col. 7

γνώμην ποιού[με]νος ἄδυτον ε[ἶ]ναι τὸ βάθος

τῆς Νυκτός· οὐ γ[ὰρ] δύνει ὥ[σ]περ τὸ φῶς, ἀλλά νιν

ἐν τῶι αὐτῶι μέ[νο]ν αὐγὴ κατα[λ]αμμάνει.

χρῆσαι δὲ καὶ ἀρκέσαι ταὐτὸ [δύ]ναται.

σκέψασθαι δὲ χρὴ ἐφ᾽ ὧι κεῖτα[ι τὸ] ἀρκέσαι

καὶ τὸ χρῆσαι.

χρᾶν τὸνδε τὸν θεὸν νομίζον[τες ἔρ]χονται

[π]ευσόμενοι ἅσσα ποῶσι· τα.[..... ..]ωι λέγει·

[ἡ δὲ] ἔχρησεν ἅπαντα τά οἱ θέ[μις .. .....]αι

[.....].ις ἐδήλωσεν ὅ[τ]ι ο[]

[ 14 ].ονται[]

καὶ ἀφ.[...].· τὸ δ᾽ ἐχόμε[νον ἔπ]ος ὧδ᾽ ἔχει· Col. 8

ὡς α[.... κα]τὰ καλὸν ἕδος νιφόεντος ᾿Ολύμπου.

῎Ολυμπ[ος καὶ χ]ρόνος τὸ αὐτόν· οἱ δὲ δοκοῦντες

῎Ολυμπ[ογ καὶ ο]ὐρανὸν [τ]αὐτὸ εἶναι ἐξαμαρ-

τάν[ουσι]ν, [οὐ γ]ινώσκον[τε]ς ὅτι οὐρανὸν οὐχ οἷόν τε

μακ[ρό]τερον ἢ εὐρύτε[ρο]ν εἶναι, χρόνον δὲ μακρὸν

εἴ τις [ὀνομ]άζο[ι] οὐκ ἂ[ν ἐξα]μαρτάνοι· ὁ δὲ ὅπου μὲν

οὐρανὸν θέ[λοι λέγειν, τὴμ] προσθήκην εὐρὺν

ἐποεῖτο, ὅπου [δὲ ῎Ολυμπον, τοὐ]ναντίον, εὐρὺμ μὲν

οὐδέποτε, μα[κρὸν δέ· νιφόεντα] δὲ φήσας εἶναι

τῆι [δ]υνάμει ε[ 15 ]ι νιφετώδει [ ]

[....] νιφετω[ 15 ]…ονε[]

[.....]αμ[]

Ζεὺς μὲν ἐπεὶ δὴ πατρὸς ἑοῦ πάρα [θέ]σφατ᾿ ἀκούσα[ς]· Col. 9

οὔτε γὰρ τό.ε ἤκουσεν, ἀλλὰ δεδήλω[τ]αι ὅπως

ἤκουσεν, οὔτε ἡ Νὺξ κελεύει. ἀλλὰ δηλοῖ ὧδε λέγων·

αἰδοῖογ κα[τ]έπινεν, ὃς αἰθέρα ἔχθορε πρῶτος.

ὅτι μὲμ πᾶ[σ]αν τὴμ πόησιν περὶ τῶμ πραγμάτων

αἰνίζεται κ[α]θ᾽ ἔπος ἕκαστον ἀνάγκη λέγειν.

ἐν τοῖς α[ἰδοίο]ις ὁρῶν τὴγ γένεσιν τοὺς ἀνθρώπου[ς]

νομίζο[ντας εἶ]ναι τούτωι ἐχρήσατο, ἄνευ δὲ τῶν

αἰδοίων [οὐ γίν]εσθαι, αἰδοίωι εἰκάσας τὸν ἥλιο[ν]·

ἄνε[υ γὰρ τοῦ ἡλίου] τὰ ὄντα τοιαῦτα οὐχ οἷόν [τε]

γ..[ 14 ]ένων τῶν ἐόντων [ ]

πρ[ 14 ] τὸν ἥλιο[μ] πάντα ο[ ]

[ ]…[]

ἐχθόρηι τὸν λαμπρότατόν τε [καὶ λ]ευκό[τ]ατον Col. 10

χωρισθὲν ἀφ᾽ ἑωυτοῦ. τοῦτον οὖν τὸγ Κρόνον

γενέσθαι φησὶν ἐκ τοῦ ῾Ηλίου τῆι Γῆι, ὅτι αἰτίαν ἔσχε

διὰ τὸν ἥλιον κρούεσθαι πρὸς ἄλληλα.

διὰ τοῦτο λέγει· ὃς μέγ᾿ ἔρεξεν. τὸ δ᾽ ἐπὶ τούτωι·

Οὐρανὸς Εὐφρονίδης, ὃς πρώτιστος βασίλευσεν,

κρούοντα τὸν Νοῦμ πρὸς ἄλληλ[α] Κρόνον ὀνομάσας

μέγα ῥέξαι φησὶ τὸν Οὐρανόν· ἀ[φα]ιρεθῆναι γὰρ

τὴμ βασιλείαν αὐτόγ. Κρόνον δὲ ὠνόμασεν ἀπὸ τοῦ

.[.].ου αὐτὸν καὶ τἆλλα κατὰ [τὸν αὐτὸν λ]όγον

[ἔκαστ]ον· τῶγ γὰρ ἁπαντ[ 14 ]ναν

[..... .]σορ[...]ν φύσιν [ 13 ]ν

[..... .]ς ἀφαιρ[εῖ]σθαι δ᾽ α[ὐτὸν .... τὴμ βασιλε]ίαν

[..... .].ενων [ 20 ]ντα

κρ[ο]ύεν αὐτὰ πρὸ[ς ἄλλ]ηλα κα[ὶ] ποήσηι το[....]ον Col. 11

χωρισθέντα διαστῆναι δίχ᾽ ἀλλήλων τὰ ἐόντα·

χωρ[ι]ζομένου γὰρ τοῦ ἡλίου καὶ ἀπολαμβανομένου

ἐμ μέσωι πήξας ἴσχει καὶ τἄνωθε τοῦ ἡλίου

καὶ τὰ κάτωθεν. ἐχόμενον δὲ ἔπος·

ἐκ τοῦ δὴ Κρόνος [α]ὖτις, ἔπειτα δὲ μητίετα Ζεύς,

λέγει ‹ὅ›τι ἐκ τοῦδε [ἀ]ρχή ἐστιν ἐξ ὅσου βασιλεύει ηδε

ἀρχὴ διηγεῖται .[....].οντα κρούωμ πρὸς ἄλληλα

διαστησασ..[... τὴ]ν νῦμ μετάστασιν οὐκ ἐξ ἑτέρ[ων]

ἕτερ᾽ ἄλλ᾽ ἑτε[ρ 9 ]

τὸ δ᾽ ἔπειτ[α δὲ μητίετα Ζεὺ]ς, ὅτι μὲν οὐχ ἕτερ[ος ]

ἀλλὰ ὁ αὐ[τὸς ..... ..... .]ι δὲ [τ]όδε·

Μῆτιγ κα[ 14 ]ωμ βασιληίδα τιμ[ήν]

εσ.[ 20 ]αι ιν…..[]

ει[]

[αἰδοῖ]ον τὸν ἥλιον ἔφ[η]σεν εἶναι δε[δήλω]ται. ὅτι δὲ Col. 12

ἐκ τῶν ὑπαρχόντων τὰ νῦν ὄντα γίνεται λέγει·

πρωτογόνου βασιλέως αἰδοίου, τοῦ δ᾿ ἄρα πάντες

ἀθάνατοι προσέφυμ μάκαρες θεοὶ ἠδὲ θέαιναι

καὶ ποταμοὶ καὶ κρῆναι ἐπήρατοι ἄλλα τε πάντα,

[ὅ]σσα τότ᾿ ἦγ γεγαῶτ᾿, αὐτὸς δ᾿ ἄρα μοῦνος ἔγεντο.

[ἐ]ν τούτοις σημαίνει ὅτι τὰ ὄντα ὑπῆ[ρ]χεν ἀεί, τὰ δὲ

ν[ῦ]ν ἐόντα ἐκ τῶν ὑπαρχόντων γίν[ετ]αι. τὸ δὲ

[αὐ]τὸς δὲ ἄρα μοῦνος ἔγεντο, τοῦτο δὲ [λ]έγων δηλοῖ

[αὐ]τὸν Νοῦμ πάντων ἄξιον εἶναι μόν[ο]ν ἐόντα

[ὡσπερ]εὶ μηδὲν τἆλλα εἴη· οὐ γὰρ [οἷόν τε τα]ῦτα εἶναι

[τὰ .....]οντα ἄ[νε]υ τοῦ Νοῦ [ 11 ]ομένωι

[..... ..]ου ἄξιον πάντων [ 14 ].ναι

[..... ..]ν βασιλεὺ[ς] πάντ[ων 14 ]ειτα

[..... .] Νοῦς καὶ .[ 20 ].τον

π[ρό]τερον ἦν πρ[ὶν ὀνο]μ[α]σθῆνα[ι]· ἔπ[ει]τα ὠνομάσθ[η]· Col. 13

ἦγ γὰρ καὶ πρόσθεν [ ]ων η τὰ νῦν ἐόντα συσταθῆναι

ἀὴρ καὶ ἔσται ἀεί· οὐ γὰρ ἐγένετο, ἀλλὰ ἦν· δι᾽ ὅ τι δὲ

ἀὴρ ἐκλήθη δεδήλωται ἐν τοῖς προτέροις. γενέσθαι δὲ

ἐνομίσθη ἐπείτ᾽ ὠνομάσθη Ζεύς, ὡσπερεὶ πρότερον

μή ἐών. καὶ ὕστατον ἐφησεν ἔσεσθαι τοῦτον, ἔπειτ.

ὠνομάσθη Ζεὺς καὶ τοῦτο αὐτῶι διατελεῖ ὄνομα ὄν

μέχρι εἰς τὸ αὐτὸ εἶδος τὰ νῦν ἐόντα συνεστάθη,

ἐν ὧιπερ πρόσθεν [ἐ]όντα ἠιωρεῖτο. τὰ δὲ ὄντα [ ]

γενέσθαι τοιαῦτ[α] διὰ τοῦτον καὶ γενόμενα [ ]

ἐν τούτω[ι ..... . ση]μαίνει δ᾽ ἐν τοῖς ἔπεσι τ[οῖσδε]·

Ζεὺς κεφα[λή, Ζεὺς μέσσ]α, Διὸς δ᾿ ἐκ [π]άντα τέτ[υκται]·

[κ]εφαλη[ 15 ]ντ᾽ αἰν[ί] ζεται ο[]

κεφαλη[ 15 ] ἀρχὴ γίνεται σ.[]

.[ 16 συστ]αθῆναι .[]

[ ]α φάμενος [....]ν Col. 14

καὶ τὰ κατω[...]μενα τὴν δ[....] καὶ τἆλλα πάν[τ]α εἶναι

ἐν τῷι ἀέρι π[νε]ῦμα ἑόν. τοῦτ᾽ οὖν τὸ πνεῦμα ᾽Ορφεὺς

ὠνόμασεμ Μοῖραν. οἱ δ᾽ ἄλλοι ἄνθρωποι κατὰ φάτιμ ῟Μοῖραν

ἐπικλῶσαι῏ φασὶν ῟σφίσιγ῏ καὶ ῟ἔσεσθαι ταῦθ᾽ ἅσσα Μοῖρα

ἐπέκλωσεν῏, λέγοντες μὲν ὀρθῶς οὐκ εἰδότες δὲ

οὔτε τὴμ Μοῖραν ὅ τί εστιν οὔτε τὸ ἐπικλῶσαι. ᾽Ορφεὺς γὰρ

τὴμ φρόνησ[ι]μ Μοῖραν ἐκάλεσεν· ἐφαίνετο γὰρ αὐτῶι

τοῦτο προσφερέστατον ε[ἶ]ναι ἐξ ὧν ἅπαντες ἄνθρωποι

ὠνόμασαμ. πρὶμ μὲγ γὰρ κληθῆναι Ζῆνα, ἦμ Μοῖρα

φρόνησις τοῦ θεοῦ ἀεί τε καὶ [δ]ιὰ παντός· ἐπεὶ δ᾽ ἐκλήθη

Ζεύς, γενέσθαι αὐτὸν δ[οκοῦσ]ι, ὄντα μέγ καὶ πρόσθεν

[ὀ]νομαζόμ[ε]νον δ᾽ ὅ[τε 8 ].. Ζεὺς πρῶτος

[..... ....]τογ γ..ντα[ 10 ] ἐπειτ[.]….[ . ].ο

[..... ..ἀ]νθρώπ[ων οἱ μὴ συνιέντ]ες τὰ λεγόμενα [ ]

[ ]τὸν Ζῆνα [ ]

εκ[.....]…ντα ιν [ἕκ]αστογ κέκ[λητ]αι ἀπὸ τοῦ Col. 15

ἐπικρατοῦντος, Ζεὺ[ς] πάντα κατὰ τὸν αὐτὸν

λόγον ἐκλήθη· πάντας γὰρ ὁ ἀὴρ ἐπικρατεῖ

τοσοῦτον ὅσομ βούλεται. ῟Μοῖραν῏ δ᾽ ῟ἐπικλῶσαι῏

λέγοντες τοῦ Διὸς τὴμ φρόνησιν ἐπικυρῶσαι

λέγουσιν τὰ ἐόντα καὶ τὰ γινόμενα καὶ τὰ μέλλοντα,

ὅπως χρὴ γενέσθαι τε καὶ εἶναι κα[ὶ] παύσασθαι.

βασ[ι]λεῖ δὲ αὐτὸν εἰκάζει (τοῦτο γάρ οἱ προσφέρειν

ἐφα[ί]νετο ἐκ τῶν λεγομένων ὀνομάτων) λέγων ὧδε·

Ζεὺς βασιλεύς, Ζεὺς δ᾿ ἀρχὸς ἁπάντων ἀργικέραυνος.

[βασιλέ]α ἔφη εἶναι ὅτι πολλ[ῶν ..... ..].ωμ μία

[ἀρχὴ κ]ρατεῖ καὶ πάντα τελεῖ [..... ....]. οὐδενὶ

[..... ....]χιν τε[λ]έσαι []

[..... ....] ἀρχὸν δε[]

[..... .. ἄρ]χεται δια[]

ἀνθρώπω[ν ἐμ] πόλεσιν ἐπιτελέσαντες [τὰ ἱε]ρὰ εἶδον, Col. 16

ἔλασσον σφᾶς θαυμάζω μὴ γ[ι]νώσκειν (οὐ γὰρ οἷόν τε

ἀκοῦσαι ὁμοῦ καὶ μαθεῖν τὰ λεγόμενα), ὅσοι δὲ παρὰ τοῦ

τέχνημ ποιουμένου τὰ ἱερὰ, οὗτοι ἄξιοι θαυμάζεσθαι

καὶ οἰκτε[ί]ρεσθαι, θαυμάζεσθαι μὲν ὅτι δοκοῦντες

πρότερον ἢ ἐπιτελέσαι εἰδήσειν ἀπέρχονται ἐπι-

τελέσαντες πρὶν εἰδέναι οὐδ᾽ ἑπανερόμενοι ὥσπερ

ὡς εἰδότες τ[ι] ὧν εἶδον ἢ ἤκουσαν ἢ ἔμαθον· [οἰ]κτειίιρεσθαι δὲ

ὅτι οὐκ ἀρκε[ῖ] σφιν τὴν δαπάνην προανηλῶσθαι ἀλλὰ

καὶ τῆς γνώμης στερόμενοι προσαπέρχονται.

πρὶμ μὲν τὰ [ἱε]ρὰ ἐπιτελέσαι ἐλπίζον[τε]ς εἰδήσειν

ἐπ[ιτελέσ]αν[τες] δὲ στερηθέντες κα[ὶ τῆ]ς ἐλπί[δος] ἀπέρχονται.

τ.[ 10 ].υοντ[...]λογοσ..[..]ται[.....].να

.[ 20 ].υο.[ μ]ητρὶ μὲν

[ ]ως εἶδε

οὔτε τὸ ψυχ[ρὸν] τῶι ψυχρῶι. θόρνηι δὲ λέγ[ων] δηλοῖ Col. 17

ὅτι ἐν τῶι ἀέρι κατὰ μικρὰ μεμερισμένα ἐκινεῖτο

καὶ ἐθόρνυτο, θορνύμενα δὲ κατασυνεστάθη

πρὸς ἄλληλα. μέχρι δὲ τούτου ἐθόρνυτο, μέχρι

ἕκαστον ἦλθεν εἰς τὸ σύνηθες. ᾽Αφροδίτη οὐρανία

καὶ Ζεὺς καὶ ἀφροδισιάζειν καὶ θόρνυσθαι καὶ Πειθὼ

καὶ ῾Αρμονία τῶι αὐτῶι θεῶι ὄνομα κεῖται. ἀνὴρ

γυναικὶ μισγόμενος ἀφροδισιάζειν λέγεται κατὰ

φάτιν. τῶγ γὰ[ρ] νῦν ἐόντωμ μιχθέντων ἀλλ[ή]λοις

᾽Αφροδίτη ὠν[ο]μάσθη. Πειθώ δ᾽ ὅτι εἶξεν τὰ ἐ[ό]ντα

ἀλλήλο[ι]σιν. ε[ἴ]κειν δὲ καὶ πείθειν τὸ αὐτόν. [῾Α]ρμονία δὲ

ὅτι πο[..... ...ἠ]ρμοσε τῶν ἐόντων ἑκάστω[..]·

ἦμ μὲγ γ[ὰρ καὶ πρ]όσθεν, ὠνομάσθη δὲ γενέσ[θαι] ἐπεὶ

διεκρίθ[η· τὸ δὲ δι]ακριθῆν[α]ι δηλοῖ ὅτ[ι] .[....].εις

εδι..[..... .]ατειωσ[ ]

[ 15 ].[....]ν .[ ] νῦν

πά[ντ᾽ οὖ]ν ὁμοίω[ς ὠ]νόμασεν ὡς κάλλιστα ἠ[δύν]ατο Col. 18

γινώσκων τῶν ἀνθρώπων τὴμ φύσιν, ὅτι οὐ πάντες

ὁμοίαν ἔχουσιν οὐδὲ θέλουσιν πάντες ταὐτά·

κρατιστεύοντες λέγουσι ὅ τι ἂν αὐτῶν ἑκάστωι

ἐπὶ θυμὸν ἔλθηι, ἅπερ ἂν θέλοντες τυγχάνωσι,

οὐδαμὰ ταὐτά, ὑπὸ πλεονεξίας, τὰ δὲ καὶ ὑπ᾽ ἀμαθίας.

Γῆ δὲ καὶ Μήτηρ καὶ ῾Ρέα καὶ ῞Ηρη ἡ αὐτή. ἐκλήθη δὲ

Γῆ μὲν νόμωι, Μήτηρ δ᾽ ὅτι ἐκ ταύτης πάντα γ[ίν]εται.

Γῆ καὶ Γαῖα κατὰ [γ]λῶσσαν ἑκάστοις. Δημήτη[ρ δὲ]

ὠνομάσθη ὥσπε[ρ] ἡ Γῆ Μήτηρ, ἐξ ἀμφοτέρων ι[ν] ὄνομα·

τὸ αὐτὸ γὰρ ἦν. - ἔστι δὲ καὶ ἐν τοῖς ῞Υμνοις εἰ[ρη]μένον·

Δημήτηρ [῾Ρ]έα Γῆ Μή[τ]ηρ ῾Εστία Δηιώι. καλε[ῖτ]αι γὰρ

καὶ Δηιὼ ὅτι ἐδηι[ώθ]η ἐν τῆι μείξει. δηλώσει δ.[..]αν

κ[α]τὰ τὰ επ[.]γε.[...]· ῾Ρέα δ᾽ ὅτι πόλλὰ καὶ …[ ]

ζῶια ἔφυ [ 11 ] ἐξ αὐτῆς. ῾Ρέα κα.[]

κα[ 17 ].ηοεκ[]

τοῦτο τὸ ἔπος πα[ρα]γωγὸμ πεπόηται καὶ το[ῖς μ]ὲν Col. 19

πολλοῖς ἄδηλόν ἐστιν τοῖς δὲ ὀρθῶς γινώσκουσι

εὔδηλον ὅτι ᾽Ωκεανός ἐστιν ὁ ἀήρ, ἀὴρ δὲ Ζεύς·

οὔκουν ἐμήσατο τὸν Ζᾶνα ἕτερος Ζεὺς ἀλλ᾽ αὐτὸς

αὑτῶι σθένος μέγα. οἱ δ᾽ οὐ γινώσκοντες τὸν

᾽Ωκεανὸν ποταμὸν δοκοῦσιν εἶναι ὅτι εὐρὺ ῥέοντα

προσέθηκεν. ῎ὁ δὲ σημαίνει τὴν αὑτοῦ γνώμην

ἐν τοῖς λεγομέν[ο]ις καὶ νομιζομένοις ῥήμασι.

καὶ γὰρ τῶν ἀν[θ]ρώπων τοὺς μέγα δυνατ[οῦ]ντας

῟μεγάλους῏ φασὶ ῟ῥυῆναι῏. τὸ δ᾽ ἐχόμενον·

ἶνας δ᾿ ἐγ.α[... σ]σ᾿ ᾿Αχελώιου ἀργυ[ρ]οδίνε[ω]

τῶ[ι] ὕδα[τι .....]σι ᾽Αχελῶιον ὄνομ[α ..].δ.[ ]

τὰ[ς] δ᾽ ἶνα[ς ἐγ.α...]σσαι ἐστ[ὶν τ]ὸ ἐγγ.[....]αι

τη.[ ]..[ 11 ].ων αυ[ 13 ]..

ἑκασ[τ 12 ]δεβουλ[]

..ν[ 13 ]οντο[]

ἴσα ἐστὶν ἐκ τοῦ [μέ]σου μετρούμενα, ὅσα δ[ὲ μ]ὴ Col. 20

κυκλοειδέα οὐχ οἷόν τε ἰσομελῆ εἶναι. δηλοῖ δὲ τόδε·

ἣ πολλοῖς φαίνει μερόπεσσι ἐπ᾿ ἀπείρονα γαῖαν.

τοῦτο τὸ ἔπος δόξειεν ἄν τις ἄλλως ἐρῆσ[θ]αι, ὅτι

ἤν ὑπερβάληι μᾶλλον τὰ ἐόντα φαίνεται ἢ πρὶν

ὑπερβάλλειν. ὁ δὲ οὐ τοῦτο λέγει φαίνειν αὐτήν

(εἰ γὰρ τοῦτο ἔλεγε, οὐκ ἂμ ῟πολλοῖς῏ ἔφη φαίνειν αὐτὴν

ἀλλὰ ῟πᾶσιν῏) ἀλλὰ τοῖς τε τὴγ γῆν ἐργαζομένοις

καὶ τοῖς ναυτιλλομένοις, ὁπότε χρὴ πλεῖν, τούτοις

τὴν ὥραν. εἰ γὰρ μὴ ἦν σελήνη, οὐκ ἂν ἐξηύρ[ι]σκον

οἱ ἄνθρωποι τὸν ἀριθμὸν οὔτε τῶν ὡρέων ο[ὔ]τε τῶν

ἀνέμω[ν ..... .....] καὶ τἆλλα πάντα [..... .]ην

εκ[ 18 ]σαεν[ 13 ]·

[ ]

[ ]ς

καὶ λαμπρό[τ]ητα· τὰ δ᾽ ἐξ ὧν ἡ σελήνη [λε]υκότατα μὲν Col. 21

τῶν ἄλλων κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον μεμερισμένα

θερμὰ δ᾽ οὔ[κ] ἐστι. ἔστι δὲ καὶ ἄλλα νῦν ἐν τῶι ἀέρι ἑκὰς

ἀλλήλων α[ἰ]ωρούμεν᾽, ἀλλὰ τῆς μὲν ἡμέρης ἄδηλ᾽ ἐστὶν

ὑ[πὸ] τοῦ ἡλίου ἐπικρατούμενα τῆς δὲ νυκτὸς ἐόντα

δῆλά ἐστιν, ἐπικρατεῖται δὲ διὰ σμικ[ρ]ότητα.

αἰωρεῖται δ᾽ αὐτῶν ἕκαστα ἐν ἀνάγκηι, ὡς ἂμ μὴ συνίηι

πρὸς ἄλληλα· εἰ γὰρ μή, συνέλθοι ιἂνι ἁλέα ὅσα τὴν αὐτὴν

δύναμιν ἔχει, ἐξ ὧν ὁ ἥλιος συνεστάθη. τὰ νῦν ἐόντα

ὁ θεὸς εἰ μὴ ἤθελεν εἶναι, οὐκ ἂν ἐπόησεν ἥλιον. ἐποίησε δὲ

τοιοῦτογ καὶ τ[ο]σοῦτον γινόμενον οἷος ἐν ἀρχῆι τοῦ λόγου

διηγεῖ[τ]αι, τὰ δ᾽ [ἐ]πὶ τούτοις ἐπίπροσθε π[ο]ιεῖται

[οὐ β]ου[λό]μενο[ς] πάντας γιν[ώ]σκε[ι]ν. ἐν δὲ [τ]ῶιδε σημαί[νει]

[...]..[.]μει[..]…αδιο[..... ..]σα[...]..

μη[τρ]ὸς μὲν ὅτι μήτηρ ὁ Ν[οῦ]ς ἔστιν τῶν ἄλλων Col. 22

ἑᾶς δὲ ὅτι ἀγαθῆς. δηλοῖ δὲ καὶ ἐν τοῖσδε τοῖς ἔπε[σιν]

ὅτι ἀγαθὴν σημαίνει.

῾Ερμῆ Μαιάδος υἱὲ διάκτορε δῶτορ ἐάων.

δηλοῖ δὲ καὶ ἐν τ[ῶ]ιδε·

δοιοὶ γάρ τε πίθοι κατακήαται ἐν Διὸς οὔδει

δώρων οἷα διδοῦσι, κακῶν, ἕτερος δέ τ᾽ ἐάων.

οἱ δὲ τὸ ῥῆμα οὐ γινώσκοντες δοκοῦσιν εἶναι

μητρὸς ἑαυτοῦ· ὁ δ᾽ εἴπερ ἤθελεν ἑαυτοῦ μητρὸς

ἐμ φιλότητι ἀποδεῖξαι θέλοντα μιχθῆναι τὸν

θεόν, ἐξῆν αὐτῶι γράμματα παρακλίναντα

῟μητρὸς ἑοῖο῏ εἰπε[ῖ]ν· οὕτω γ[ὰ]ρ ἂν ῟ἑαυτοῦ῏ γίνοιτο

[.....]αυτῆς ανε[..... ..δ]ῆλον ὅτι [..... .] [ ]

[.....]εν τῆι συ.[..... ...] ἄμφοτερ[]

[..... . ἀ]γαθη.[..... ....].α[]

[..... .].εναι[]

__

Ο Πάπυρος από το Δερβένι (τμήματα), σε μετάφραση Χρήστου Ζ. Κώνστα, βασισμένη στην παρουσίαση του παπύρου στα Αγγλικά του Gαbor Betegh, The Derveni Papyrus: Cosmology, Theology, and Interpretation, Cambridge University Press, Cambridge, 2004, pp. 5-55.

Στήλη 1

… κάθε μια … από τις Ερινύες …

Στήλη 2

…Ερινύες … των Ερινυών … τιμούνε … είναι ψυχές … επικήδειες προσφορές σε σταγόνες … φέρνει τιμή … για κάθε ένα κάτι σαν πουλί … ταιριαστό με τη μουσική …

Στήλη 3

… δαίμονας γίνεται στο καθένα … κατάστρεψε εντελώς … οι δαίμονες από κάτω … δέχονται … και αποκαλούνται βοηθοί των θεών … (είναι) σαν άδικοι άνθρωποι … και είναι υπεύθυνοι … όπως είναι … υπό μύηση.

Στήλη 4

οποίος αλλάζει ότι τοποθετεί … να δώσει μάλλον παρά αυτό που βλάπτει …για … δεν επιτρέπει να (το) αποκτήσει από τύχη. Δεν είναι για αυτούς τους λόγους που ο Κόσμος έχει τάξη; Με τον ίδιο τρόπο, ο Ηράκλειτος, … το κοινό … αναποδογυρίζει ότι είναι ιδιωτικό. Εκείνος που μιλά σα να λέει ιερές αποκαλύψεις είπε: Ο ήλιος … σύμφωνα με την ανθρώπινη φύση έχει πλάτος ενός ανθρώπινου ποδιού, χωρίς να υπερβαίνει τα όριά του. Αν … παραπατήσει, οι Ερινύες, οι φύλακες της δικαιοσύνης, θα το μάθουν. … θα κάνει αμαρτία … της δικαιοσύνης …

Στήλη 5

… τρόμοι … συμβουλεύσου ένα μαντείο … συμβουλεύονται μαντείο … γι’ αυτούς πηγαίνουμε στο ναϊδιο του μαντείου για να αναζητήσουμε απαντήσεις σε χρησμούς, είτε αυτό είναι σωστό … οι τρόμοι του Άδη, γιατί δεν πιστεύουν; Χωρίς να  καταλαβαίνουν τα όνειρα, ούτε τα γεγονότα, στη βάση του τι είδους προειδοποίηση θα πιστέψουν; Κατακυριεύονται από λάθη και ευχαρίστηση επίσης, ποτέ δεν μαθαίνουν, ούτε πιστεύουν. Η απιστία και η έλλειψη κατανόησης (είναι το ίδιο πράγμα). Γιατί ούτε καταλαβαίνουν, ούτε μαθαίνουν [οπότε είναι αδύνατο να

πιστέψουν] ακόμα κι όταν βλέπουν … η απιστία … εμφανίζεται…

Στήλη 6

… προσευχές και θυσίες ικανοποιούν τις ψυχές, και το γοητευτικό τραγούδι των μάγων μπορεί να απομακρύνει τους δαίμονες όταν πλησιάζουν. Οι δαίμονες  που πλησιάζουν είναι εκδικητικές ψυχές. Γι’ αυτό οι μάγοι τελούν θυσίες, ως να πληρώνουν την ποινή (τιμωρία). Στις προσφορές περιχύνουν νερό και γάλα, από τα οποία κάνουν και προσφορές, επίσης. Θυσιάζουν αμέτρητα, και πολλά σβολιασμένα γλυκά ψωμάκια, γιατί και οι ψυχές είναι επίσης αμέτρητες. Οι υπό μύηση κάνουν μια προκαταρτική θυσία στις Ευμενίδες, ακριβώς όπως και οι μάγοι. Γιατί οι Ευμενίδες είναι ψυχές. Για αυτούς τους λόγους, εκείνος που πρόκειται να θυσιάσει στους θεούς, πρώτα σαν πτηνό … και το/οι … [αυτοί] είναι … τόσοι, όσοι …

 Στήλη 7

… ύμνο λέγοντας σωστά και νόμιμα πράγματα. Για … με την ποίησή του. Γιατί δεν είναι δυνατόν να αναφέρουμε τον τρόπο με τον οποίο οι λέξεις χρησιμοποιούνται και την ίδια στιγμή το ίδιο το κείμενο. Η ποίησή του είναι κάτι παράξενο και αινιγματικό για τους ανθρώπους. Αλλά ο Ορφέας δεν είχε σκοπό να τους πει ελκυστικά αινίγματα, αλλά κοσμοϊστορικά πράγματα μέσα από αινίγματα. Πράγματι, τους μιλά για ιερές αποκαλύψεις από την πρώτη λέξη μέχρι της τελευταία.. Επίσης κάνει ξεκάθαρο μέσα από καλοδιαλεγμένους στίχους: πως έχοντας τους διατάξει να βάλουν θύρες στ’ αυτιά τους. Λέει ότι αυτός δεν νομοθετεί για τους πολλούς … [αλλά μόνο για] τους αγνούς στην ακοή … σύμφωνα … στον επόμενο στίχο …

Στήλη 8

… ξεκαθαρίζει σ’ αυτό το στίχο:

Που γεννήθηκαν από τον Ζευ τον μέγα βασιλέα

και το πως αυτός (ο Ζευς δηλαδή) είχε την αρχή, το ξεκαθαρίζει σ’ αυτόν:

Όταν ο Ζευς πήρε από τον πατέρα του την εξουσία όπως είχε προφητευτεί

Και τη δύναμη στα χέρια του και και τον ένδοξο δαίμονα

Αγνοούν το γεγονός ότι αυτοί οι λόγοι έχουν μεταλλαχθεί. Πρέπει να θεωρηθούν ως εξής: «Ο Ζευς όταν πήρε τη δύναμη από τον πατέρα του και τον ένδοξο δαίμονα.» Αφού αυτό έχει έτσι, αυτός (ο Ορφέας) δεν ισχυρίζεται ότι ο Ζευς ακούει [από τον πατέρα του] αλλά ότι παίρνει τη δύναμη [από εκείνον]. Εάν το δούμε με τον άλλο τρόπο, [θα μοιάζει] ότι αυτός [την πήρε] ενάντια στη θεία θέληση … γιατί μοιάζει σ’ αυτό …ίσως να πιστεύεται απαραίτητο … και γνωρίζοντας …

Στήλη 9

ον. Αυτός έκανε τη ισχύ να ανήκει στον ισχυρό, όπως ένας γιος ανήκει στον πατέρα. Εκείνοι που δεν καταλαβαίνουν το νόημα αυτών των πραγμάτων νομίζουν ότι ο Ζευς παίρνει και τη δύναμη και το δαίμονα από τον πατέρα του. Τώρα, γνωρίζοντας ότι η φωτιά [με το ίδιο τρόπο που] αναμιγνύεται με τα υπόλοιπα, ερεθίζει τα πράγματα που υπάρχουν και τα εμποδίζει από το να είναι μαζί εξαιτίας της κατανάλωσης, το απομάκρυνε σε μια επαρκή απόσταση, έτσι ώστε μόλις αφαιρεθεί, να μην εμποδίζει τα πράγματα από το να αναμιχθούν. Γιατί οτιδήποτε ανάβει κυριαρχείται (από τη φωτιά), και όταν κυριαρχείται, αναμιγνύεται με άλλα πράγματα. Αλλά (όπως είναι η έκφραση) ότι «τον πήρε από το χέρι», έδωσε ένα αινιγματικό νόημα όπως και ο άλλος […] ξέρει καλύτερα […] δυνατός, είπε ότι ο Ζευς […] ο δαίμονας … ακριβώς όπως … δυνατός.

Στήλη 10

… και να πει. Γιατί δεν είναι δυνατόν να το πει χωρίς να το προφέρει: και αυτός (ο Ορφέας) θεωρούσε το «να το πει» και το «να το προφέρει» να είναι τα ίδιο. Και το «να πει» και «να διδάξει» σημαίνουν το ίδιο (ή τουλάχιστον είναι ισοδύναμα): Γιατί δεν είναι δυνατόν να διδάξεις χωρίς να πεις οτιδήποτε είναι να διδαχθεί μέσα από διαλέξεις. Η διδασκαλία θεωρείται ότι εμπεριέχεται στο λόγο.

Όμοια, το «να διδάξεις» δεν διαφοροποιείται από το «να πεις» από τη μια, και το «να πεις» από το «να προφέρεις» από την άλλη, αλλά το «να προφέρεις», «να πεις» και το «να διδάξεις» σημαίνουν το ίδιο.

Έτσι τίποτα δεν εμποδίζει το «να τα προφέρεις όλα» και το «να διδάξεις για όλα τα πράγματα» από το να είναι το ίδιο πράγμα.

Αλλά λέγοντας ότι αυτή είναι η «θεραπαινίδα» του, αυτός (ο Ορφέας) εκφράζει με αινιγματική μορφή ότι όπως ο ήλιος διαλύει με τη θερμότητα, η νύχτα το συμπυκνώνει με το ψύχος … αυτά τα πράγματα που θέρμανε ο ήλιος …

Στήλη 11

… της Νύχτας. Αυτός λέει ότι αυτή προφέρει το χρησμό μέσα από το άδυτο του ναΐδιου (εξ αδύτου), γιατί δεν δύει όπως το φως, αλλά το φως του ήλιου το προλαβαίνει καθώς μένει ακίνητο. Τώρα το να δώσεις ή να προφέρεις χρησμό και το να βοηθήσεις σημαίνει το ίδιο. Αλλά πρέπει να εξετάσουμε το τι αφορά η «βοήθεια» ή  η «προφορά» χρησμού, (ως όνομα).

Στην πεποίθηση ότι αυτός ο θεός προφέρει χρησμούς, έρχονται ρωτώντας το τι να κάνουν. Μετά από αυτό, εκείνος τους λέει: [Αυτή;] έβγαλε χρησμό σχετικά με όλα όσα ήταν σωστό εκείνος να ακούσει.

…έκανε ξεκάθαρο ότι… τα πράγματα που είναι…

Στήλη 12

… και να του αφαιρέσει (την εξουσία). Και η επόμενη γραμμή λέει περίπου αυτά: έτσι ώστε να εξουσιάζει στην όμορφη κορφή του χιονοσκέπαστου Ολύμπου

Όλυμπος και χρόνος είναι το ίδιο. Όσοι νομίζουν ότι ο Όλυμπος και ο ουρανός είναι το ίδιο κάνουν εντελώς λάθος, γιατί δεν ξέρουν ότι ο ουρανός δεν μπορεί να είναι μακρύτερος παρά πλατύτερος, αλλά αν κάποιος αποκαλούσε τον χρόνο μακρύ, δεν θα έκανε καθόλου λάθος. Και όποτε εκείνος (δηλαδή ο Ορφέας) ήθελε να μιλήσει για τον ουρανό, πρόσθετε το επίθετο «πλατύς», ενώ όποτε (ήθελε να μιλήσει) για τον Όλυμπο, αντίθετα, δεν πρόσθετε ποτέ (το επίθετο) «πλατύς» αλλά το «μακρύς». Αλλά λέγοντας ότι είναι «χιονοσκέπαστος», η ισχύς… χιονισμένος…χιονισμένος… λευκός … φωτεινός… γκρι… και…

Στήλη 13

ο Ζευς όταν άκουσε τις προφητείες από τον πατέρα του

Γιατί ούτε τις άκουσε αυτή τη φορά—αλλά έκανε ξεκάθαρο με τι έννοια τις άκουσε—ούτε η Νύχτα διατάζει (αυτή τη φορά). Αλλά το κάνει αυτό φανερό με το να πει το ακόλουθο:

Κατάπιε τον φαλλό του […], ο οποίος πρώτος ξεπετάχτηκε από τον αιθέρα.

Από τη στιγμή που όλη του η ποίηση μιλά για τα πράγματα αινγματικά, πρέπει να μιλήσουμε για κάθε λέξη χωριστά. Βλέποντας ότι οι άνθρωποι θεωρούν ότι η γενιά (η γέννηση) εξαρτάται από τα γεννητικά όργανα, και χωρίς γεννητικά όργανα δεν υπάρχει ύπαρξη, χρησιμοποίησε αυτή (τη λέξη), παρομοιάζοντας τον ήλιο με τον φαλλό. Γιατί χωρίς τον ήλιο τα πράγματα που υπάρχουν δεν θα μπορούσαν να είναι όπως είναι… πράγματα είναι … ο ήλιος είναι τα πάντα…

Στήλη 14

[αυτός έκανε;] τα πηδήξει το πιο λαμπερό και πιο ζεστό με το να το αποχωριστεί από τον εαυτό του. Λεει ότι ο Κρόνος γεννήθηκε από τον ήλιο στη γη γιατί έγινε η αιτία μέσω του ήλιου που κόλλησαν μεταξύ τους. Γι’ αυτό το λόγο λέει: «(Αυτός) που έκανε ένα μεγάλο κατόρθωμα.» Και μετά από αυτό: ο Ουρανός γιος της Νύχτας που εξουσίασε πρώτος απ’ όλους.

Ονομάζοντας το Νου που χτυπά (τα πλάσματα;) μεταξύ τους, ο Κρόνος [χρόνος], λέει ότι έκανε ένα μεγάλο κατόρθωμα στον Ουρανό. Γιατί (λέει ότι) αυτός (δηλαδή ο Ουρανός) έχασε το βασίλειό του. Ονόμασε Κρόνο τον εαυτό του από τη δράση του και το ίδιο και οι άλλοι με την ίδια αρχή. Γιατί απ’ όλα τα πράγματα που υπάρχουν… φύση… ότι έχασε το βασίλειό του… τα πράγματα που υπάρχουν…

Στήλη 15

… χτυπώντας τους αναμεταξύ τους, αν έκανε τον ήλιο να αποχωριστεί, (το αποτέλεσμα είναι ότι) τα πράγματα τα οποία έμεναν χωριστά το ένα από το άλλο. Γιατί ο ήλιος αποχωρίστηκε και άρχισε να κάνει κύκλους, και συμπυκνώθηκε και κράτησε σταθερά τα πράγματα που είναι από πάνω και εκείνα που είναι από κάτω από τον ήλιο. Και στον επόμενο στίχο:

Κρατώντας τη σοφία και τη βασιλική τιμή πάνω από τους ευλογημένους θεούς

Στήλη 16

Έγινε αγαπητό επάνω [ότι] αποκάλεσε τον ήλιο φαλλό. Από τη στιγμή που τα πράγματα που υπάρχουν τώρα έφτασαν να υπάρχουν από ότι είχε ήδη υπόσταση, λεει:

[με;] τον φαλλό του πρωτότοκου βασιλιά, μέσα από τον οποίο μεγάλωσαν όλοι οι αθάνατοι (ή κρατήθηκαν σταθερά), ευλογημένοι θεοί και θεές, και ποταμοί και όμορφα ρυάκια και όλα τα άλλα, που είχαν γεννηθεί τότε. Και εκείνος ο ίδιος έγινε μοναχικός.

Σ’ αυτούς τους στίχους δείχνει ότι τα πλάσματα πάντοτε είχαν υπόσταση, και τα πλάσματα που υπάρχουν τώρα προέρχονται στην ύπαρξη από (ή εκ των) πραγμάτων που έχουν υπόσταση. Και όσο για την φράση: «κι αυτός ο ίδιος έγινε μοναχικός», λέγοντας το αυτό κάνει ξεκάθαρο ότι ο Νους καθαυτός, με το να είναι μόνος, αξίζει τα πάντα, σαν όλα τ’ άλλα να είναι ένα τίποτα. Γιατί δεν θα ήταν δυνατός τα πράγματα που έχουν υπόσταση να είναι τέτοια χωρίς το Νου. Και στον ακόλουθο στίχο αφού έχει πει ότι ο Νους αξίζει όσο τα πάντα:

Τώρα είναι ο βασιλιάς των πάντων και θα είναι για πάντα

… ο Νους και …

Στήλη 17

…υπήρχε πριν ακόμα ονομαστεί. Έπειτα ονομάστηκε. Γιατί ο αέρας υπήρχε πριν ακόμα συσταθούν τα πράγματα που υπάρχουν τώρα και πάντα θα υπάρχει. Γιατί δεν γεννήθηκε, αλλά υπήρχε. Και ο λόγος γιατί ο αέρας πήρε το όνομά του έχει γίνει ξεκάθαρος πιο πάνω. Γιατί νομιζόταν ότι γεννήθηκε και πήρε το όνομα Ζευς, σα να μην υπήρχε πρωτύτερα.. Και είπε ότι αυτό θα είναι το «τελευταίο», γιατί ονομάστηκε Ζευς, και θα συνεχίσει να είναι αυτό το όνομά του μέχρι τα πράγματα που υπάρχουν σήμερα να ενωθούν και πάλι στην ίδια μορφή με την οποία περιφερόταν πριν. Και είναι ξεκάθαρο ότι έγιναν τέτοια γι’ αυτό το λόγο, και καθώς ήρθαν στην ύπαρξη, και είναι όλα μέσα σ’ αυτή… το δείχνει με τα ακόλουθα λόγια:

«Ζευς η κεφαλή, Ζευς η μέση, και από τον Ζευ όλα τα πράγματα έχουν την ύπαρξη»

Κεφαλή… εκφρασμένη με αινιγματώδη μορφή… κεφαλή… αρχή [ή «εξουσία»] έρχεται… παίρνει θέση…

Στήλη 18

…και εκείνους που κινούνται προς τα κάτω. Αλλά μιλώντας […] εννοεί ότι η [γη;] και όλα τα άλλα πράγματα είναι μέσα στον αέρα, καθώς αυτό είναι πνοή. Τώρα, ο Ορφέας αποκάλεσε αυτήν την πνοή Μοίρα. Αλλά όλοι οι άλλοι άνθρωποι σύμφωνα, με την κοινή χρήση της λέξης, λένε ότι η Μοίρα, κλώθει γι’ αυτούς και ότι όλα εκείνα τα οποία η Μοίρα τους έχει κλώσει εκείνα θα γίνουν. Από τη μια ορθά μιλώντας, αλλά από την άλλη μήτε ξέροντας τι είναι η Μοίρα, μήτε γνωρίζοντας τι είναι το κλώσιμο. Γιατί ο Ορφέας αποκάλεσε σοφία τη Μοίρα. Αυτό φαινόταν σ’ εκείνον ως το πιο κατάλληλο όνομα απ’ όλα τα ονόματα που έχουν δώσει οι άνθρωποι. Γιατί πριν ακόμα ο Ζευς να πάρει όνομα, η Μοίρα ήταν η σοφία του θεού πάντα και διαμέσου των πάντων. Αλλά από τότε που ο Ζευς πήρε το όνομά του, νομίζουν ότι γεννήθηκε, παρά το ότι υπήρχε από πριν, αλλά χωρίς όνομα. Γι’ αυτό το λόγο λέει «ο Ζευς γεννήθηκε πρώτος», και όπως ήταν ο πρώτος… μετά… οι άνθρωποι [μη καταλαβαίνοντας;] τι είπε [«τα λεγόμενα»] … Ζευς…

Στήλη 19

…υπάρχοντα πράγματα έχουν αποκληθεί το καθένα μ’ ένα μοναδικό όνομα για το λόγο που [τα;] εξουσιάζει. Όλα τα πράγματα αποκαλούνταν Ζευς σύμφωνα με την ίδια αρχή. Γιατί ο αέρας εξουσιάζει τα πάντα όπως και όσο θέλει. Και όταν λένε ότι η Μοίρα κλώθει εννοούν ότι η σοφία του Ζευ βάζει σε διάταξη το πώς θα είναι τα πράγματα και τα πράγματα που θα έρθουν και εκείνα που πρόκειται να υπάρξουν, θα έρθουν στην ύπαρξη, και θα υπάρχουν και έπειτα θα χαθούν. Και τον παρομοιάζει μ’ ένα βασιλιά (γιατί αυτό του φαινόταν πιο κατάλληλο απ’ όλα τα ονόματα που λέγονται) λέγοντας τα εξής:

«Ζευς βασιλιάς, Ζευς που κυριαρχεί πάνω σ’ όλα με τον λαμπρό κεραυνό»

Είπε ότι είναι βασιλιάς γιατί πολλοί… μια εξουσία επικρατεί [ή: ένας κυρίαρχος] και τα ολοκληρώνει όλα… κανείς… να ολοκληρώσει… κυρίαρχος… εξουσιάζεται [ή: αρχίζει]…

Στήλη 20

… εκείνοι οι άνθρωποι οι οποίοι, ενώ ιερουργούν τις τελετές στις πόλεις, έχουν δει ιερά πράγματα, κι αναρωτιέμαι λιγότερο για το ότι δεν έχουν γνώση. Γιατί δεν είναι δυνατόν να ακούσεις και την ίδια ώρα να καταλάβεις [ή: να μάθεις] το τι λέγεται. Αλλά όλοι εκείνοι που (ελπίζουν να αποκτήσουν γνώση;) από κάποιον που κάνει την τέχνη των ιερών τελετών αξίζει να απορείς γι’ αυτούς και είναι και για λύπηση. Να απορείς, γιατί νομίζοντας ότι θα γνωρίσουν πριν κάνουν τις τελετές, χωρίς ακόμα να κάνουν επιπλέον ερωτήσεις, λες και ήδη έχουν γνωρίσει όλα όσα έχουν δει, ακούσει, ή μάθει. Και για λύπηση επειδή δεν τους αρκεί το να έχουν σπαταλήσει χρήματα προκαταβολικά, αλλά χάνουν ακόμα και την ικανότητα κρίσης. Ελπίζοντας πριν να τελέσουν τις ιερές τελετές ότι θα κερδίσουν γνώση, φεύγουν αφού τις τελέσουν έχοντας χάσει και την ελπίδα επίσης… αλλά η δική του… μητέρα… αδελφή…

Στήλη 21

… ούτε το κρύο προς το κρύο. Με το να λέει «ζευγαρώνοντας», αυτός (δηλαδή ο Ορφέας) δίνει την έννοια ότι χωρισμένα σε μικρά (κομματάκια) κινούνταν και ζευγάρωναν στον αέρα, και καθώς ζευγάρωναν, ενώθηκαν όλα μαζί. Κι ενωνόταν μέχρι που πήρε το καθένα τη μορφή του. Η Ουρανία Αφροδίτη, και ο Ζευς, και ο αφροδισιασμός, και το ζευγάρωμα, και η Πειθώ, και η Αρμονία έχουν δοθεί ως όνομα στην ίδια θεότητα. Κι ένας άντρας όταν ενώνεται ερωτικά με μια γυναίκα λέγεται κοινά ότι αφροδισιάζει. Γι’ αυτό (το λόγο) τα πράγματα που υπάρχουν τώρα ενώθηκαν το ένα με το άλλο, (κι αυτή η θεότητα) πήρε το όνομα Αφροδίτη. (Πήρε και το όνομα) Πειθώ, γιατί τα πράγματα υποχώρησαν το ένα προς το άλλο, και το να υποχωρείς και το να πείθεις είναι το ίδιο πράγμα. (Πήρε και το όνομα) Αρμονία, γιατί πολλά από αυτά ταίριαξαν αρμονικά το ένα με το άλλο. Γιατί υπήρχαν από πριν, αλλά λέγεται ότι «γεννήθηκαν» μια και αποχωρίστηκαν… το να αποχωρίζεσαι κάνει φανερό ότι… τα εξουσίασε έτσι ώστε να αποχωριστούν…

Στήλη 22

Έτσι κι εκείνος (δηλαδή ο Ορφέας) έδωσε όνομα σ’ όλα τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο όσο καλύτερα μπορούσε, γνωρίζοντας τη φύση των ανθρώπων, ότι ούτε όλοι τους έχουν την ίδια προέλευση, ούτε όλοι τους θέλουν να ίδια πράγματα. Όταν έχουν τη δύναμη, λένε ότι βγαίνει από την καρδιά τους, οτιδήποτε συμβαίνει να θέλουν, ποτέ τα ίδια πράγματα, δια μέσου της απληστίας [ή: υπεροψίας] μερικές φορές εξαιτίας της έλλειψης κατανόησης, επίσης. Η Γη, Μητέρα, Ρέα και Ήρα είναι το ίδιο [ή: είναι μια και η αυτή]. Αυτή/αυτό αποκαλείται Γη συμβατικά. Μητέρα επειδή όλα τα πράγματα γεννήθηκαν από αυτή [ή: από αυτό]. Γη και Γαία ανάλογα με τη διάλεκτο του καθενός, ένα όνομα από τα δύο, γιατί είναι το ίδιο.

Και λέγεται και στους Ύμνους επίσης: «Δήμητρα Ρέα Γη Μητέρα Εστία Διώ» γιατί (αυτή/αυτό) ξεσκίστηκε [ή: ρήμαξε] κατά την ερωτική σμίξη. Αυτός το ξεκαθαρίζει, σύμφωνα με τους στίχους, ότι αυτή γεννήθηκε… Και (αυτή/αυτό) αποκαλείται Ρέα γιατί πολλά και… ζώα γεννήθηκαν… από αυτή… Ρέα και…

Στήλη 23

Αυτός ο στίχος έγινε παραπλανητικά και είναι σκοτεινός για πολλούς, αλλά σ’ εκείνους που τον καταλαβαίνουν ορθά είναι ξεκάθαρο ότι ο Ωκεανός είναι ο αέρας και ο αέρας είναι ο Ζευς. Δεν έχουμε εδώ την περίπτωση ένας άλλος Ζευς να επινόησε τον Ζευ, αλλά αυτός ο ίδιος (επινόησε) για τον εαυτό του μεγάλη δύναμη. Αλλά εκείνοι που δεν καταλαβαίνουν νομίζουν ότι ο Ωκεανός είναι ένα ποτάμι γιατί εκείνος (δηλαδή, ο Ορφέας) πρόσθετε το επίθετο «πλατύροος». Αλλά αυτός απλά δίνει αυτό το νόημα με τις τρέχουσες και παραδοσιακές εκφράσεις. Γιατί αποκαλούν και τους πολύ δυνατούς ανάμεσα στους ανθρώπους «πλατύροους». Και στον επόμενο στίχο:

«Και έθεσε μέσα σ’ αυτόν τις ίνες τους ασημένιου Αχελού».

Δεν [δίνει] το όνομα Αχελός στο νερό. [Το νόημα της φράσης;] ότι έθεσε στις ίνες είναι ότι το… παρουσιάζεται… το καθένα…

Στήλη 24

… είναι ίσα μετρημένα από το κέντρο, αλλά εκείνα που δεν έχουν σφαιρική μορφή δεν μπορούν να έχουν ίσα μέλη. Αυτός (ο στίχος) το κάνει φανερό:

«το οποίο λάμπει για πολλούς καλόφωνους ανθρώπους στην απέραντη γη».

Κάποιοι μπορεί να νομίζουν ότι αυτός ο στίχος λέγεται λάθος, δηλαδή ότι όταν εκείνη      φτάνει στα άκρα, τα πράγματα είναι πιο φανερά απ’ ότι πριν φτάσει στα άκρα. Αλλά αυτός δεν εννοεί κάτι τέτοιο με αυτό (λέγοντας αυτό) εκείνη δείχνει, γιατί εάν εννοούσε κάτι τέτοιο, δεν θα έλεγε ότι δείχνει για πολλούς, αλλά για όλους το ίδιο πράγμα την ίδια ώρα, κι εκείνους που εργάζονται τη γη, κι εκείνους που ταξιδεύουν στη θάλασσα με πανιά, και για τους προηγούμενους οι εποχές. Γιατί εάν δεν υπήρχε φεγγάρι, οι άνθρωποι δεν θα μπορούσαν να ανακαλύψουν το μέτρημα, είτε των εποχών, είτε των ανέμων.. και όλοι οι άλλοι…

Στήλη 25

… και φωτεινότητα. Εκείνα τα πράγματα από τα οποία είναι (φτιαγμένο) το φεγγάρι είναι τα λευκότερα όλων, και χωρίζονται ανάλογα με την ίδια αρχή [ή: μέτρο], αλλά δεν είναι ζεστά. Και υπάρχουν και άλλα πράγματα στον αέρα τώρα, αιωρούμενα μακριά το ένα από το άλλο. Αλλά μέσα στη μέρα είναι αόρατα κυριαρχημένα από τον ήλιο, ενώ τη νύχτα είναι ορατό ότι υπάρχουν. Και κυριαρχούνται εξ αιτίας του μικρού τους μεγέθους. Το καθένα τους αιωρείται εξ αιτίας της αναγκαιότητας, έτσι ώστε να μην έρχονται το ένα κοντά στο άλλο. Διαφορετικά όλα εκείνα που έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά όπως και εκείνα του ήλιου θα ενωνόταν σε μια μάζα.

Εάν ο θεός δεν ήθελε τα πράγματα τα οποία υπάρχουν τώρα, δεν θα έφτιαχνε τον ήλιο. Αλλά τον έκανε τέτοιου είδους και μεγέθους όπως περιγράφει στην αρχή της διήγησης. Εκείνες (οι λέξεις) που βάζει μετά (ως παραπέτασμα) μη θέλοντας να τις καταλάβουν όλοι οι άνθρωποι. Σ’ αυτό το στίχο το δείχνει:

«Αλλά κάποτε[η καρδιά;] του Ζευ εφεύρε όλες τις πράξεις»

Στήλη 26

…[της;] μητέρας» επειδή ο Νους είναι η μητέρα των υπολοίπων, και «της δικής του» γιατί είναι καλή. Κάνει φανερό ότι σ’ αυτούς τους στίχους επίσης εννοεί καλό: «Ερμής Διάκτορος γιός της Μαίας, αγαθός δότης».

Το κάνει ξεκάθαρο και σε αυτές επίσης: «Γιατί δύο δοχεία είναι τοποθετημένα στο όριο του Ζευ. Για δώρα όπως τα δίνουν: για κακά και το άλλο για καλά.»

Εκείνοι που δεν κατανοούν τον όρο νομίζουν ότι αυτό είναι [της;] δικής του μητέρας. Αλλά αν ήθελε να δείξει τον θεό να θέλει να σμίξει ερωτικά με την δική του μητέρα, θα μπορούσε να το κάνει με το να αλλάξει μερικά γράμματα για να πει τη δική του μητέρα. Γιατί έτσι θα γινόταν αυτό δικό του, και θα ήταν ο γιος της… αυτής… φανερό ότι… και οι δυο… καλό…

Ο Πάπυρος από το Δερβένι …σε μετάφραση Χρήστου Ζ. Κώνστα

1greek

ΠΗΓΗ: Ο ΠΑΠΥΡΟΣ ΤΟΥ ΔΕΡΒΕΝΙΟΥ, ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2012/05/blog-post_559.html#ixzz22wY9Dl00