Η μεγάλη ώρα για το Ηνωμένο Βασίλειο και το μέλλον του έφτασε. Στις 18 Σεπτεμβρίου το δεύτερο σε μέγεθος μέλος του ψηφίζει για την ανεξαρτησία του από την «κυβέρνηση του Westminster» όπως αποκαλεί την κυβέρνηση στο Λονδίνο.
Του Δρ. Γεωργίου Κ. Φίλη
Εν όψει της κρίσιμης αυτής ψηφοφορίας θέτουμε κάποια -από τα δεκάδες- κρίσιμα ερωτήματα, σε επίπεδο διεθνών σχέσεων και γεωπολιτικών ισορροπιών που πρέπει να απαντηθούν σε περίπτωση που οι Σκωτσέζοι ψηφίσουν για μία ανεξάρτητη χώρα.
Πρώτα από όλα, για τον κάθε ένα που θα μελετήσει το βασικό κείμενο με το οποίο οι υπέρμαχοι της ανεξαρτησίας προσπαθούν να υποστηρίξουν τη θέση τους αναφορικά με θέματα Διεθνών Σχέσεων και Άμυνας, θα διαπιστώσει πως ενώ στο πρώτο ζήτημα οι αιτιάσεις τους είναι γενικού περιεχομένου και χωρίς κάποια δομική διαφορά, αναφορικά με τις πολιτικές του Λονδίνου στον τομέα της Άμυνας, φαίνεται να υφίσταται μία συγκριμένη επιχειρηματολογία.
Εξηγούμαστε: Στον τομέα των Διεθνών Σχέσεων το επιχείρημα αφορά το πως το Εδιμβούργο θα είναι σε θέση να ακολουθήσει διαφορετική πολιτική από αυτή του Λονδίνου σε μια σειρά από ζητήματα, όταν αυτό δεν θα συμφωνεί με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες της «κυβέρνησης του Westminster».
Σε γενικές γραμμές το επιχείρημα είναι πως το Λονδίνο ακολουθεί μία πολιτική «μεγάλης δύναμης», ενώ το Εδιμβούργο θα ακολουθήσει μία περιφερειακή πολιτική, άρα θα έχει λόγο για το που εμπλέκεται πολεμικά η χώρα. Η έλλειψη εξιδανικευμένων παραδειγμάτων στο συγκεκριμένο θέμα είναι εμφανής.
Από την άλλη πλευρά, τα επιχειρήματα των θιασωτών της ανεξαρτησίας αναφορικά με τον τομέα της Άμυνας είναι συγκεκριμένα και θα έπρεπε να είχαν ληφθεί υπόψη από το Λονδίνο εδώ και καιρό.
Σε γενικές γραμμές τα κυρίαρχα ζητήματα είναι δύο:
(α) H Σκωτία δεν θέλει ως κοινωνία την παρουσία και την παραμονή πυρηνικών όπλων στο έδαφός της, όπως τους SLBM Trident (εκτοξεύονται από υποβρύχια), οπλικά συστήματα τα οποία χρησιμοποιούνται από τα υποβρύχια του Βασιλικού Ναυτικού.
(β) Η Σκωτία αποτελεί ένα «ναυτικό και παράκτιο κράτος» με μεγάλο υποθαλάσσιο πλούτο και ενεργειακές πηγές και μία εκτεταμένη Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, η οποία όμως δεν διαθέτει τα απαραίτητα μέσα (αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας και περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης για παράδειγμα) τα οποία να εγγυούνται την ασφάλεια και την προστασία όλων αυτών των θαλασσίων περιοχών.
Με λίγα λόγια, κατά τους υποστηριχτές της ανεξαρτησίας, το Λονδίνο δεν υπερασπίζεται τις πραγματικές ανάγκες ασφαλείας της Σκωτίας, αφού από τη μία πλευρά την έχει πυρηνικοποιήσει -χωρίς να υπάρχει λόγος και σε αντίθεση με την άποψη της τοπικής κοινωνίας- από την άλλη πλευρά,την έχει απογυμνώσει από τις συμβατικές αεροναυτικές δυνάμεις που χρειάζεται για να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην ΑΟΖ που δικαιούται, αλλά και στον βόρειο Ατλαντικό.
Κατά τα άλλα η ανεξάρτητη Σκωτία σκοπεύει να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ της ΕΕ ενώ οι ένοπλες δυνάμεις της θα αποτελούνται από 15.000 επαγγελματίες και 5.000 εφέδρους και θα περιλαμβάνουν σε βάθος δεκαετίας από την ημέρα της ανεξαρτησίας, 2 έως 4 φρεγάτες, περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης, σκάφος διοίκησης, ελικόπτερα, σκάφη ναυτικής συνεργασίας, ελαφρές μηχανοκίνητες ταξιαρχίες, μονάδες ειδικών δυνάμεων, αλλά και 12 έως 16 Eurofighter καθώς και μεταφορικά αεροσκάφη C-130.
Η συντριπτική φυσικά πλειοψηφία των συστημάτων αυτών θα προέλθουν από τις δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου, που θα πρέπει να παραχωρήσουν το μερίδιο του Σκωτσέζου φορολογούμενα στην εξοπλιστική προσπάθεια του Ηνωμένου Βασιλείου.
Όπως μπορεί να γίνει κατανοητό, τα ζητήματα όπως αυτά παρουσιάζονται στο θέμα της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής, δεν μπορεί να χαρακτηριστούν ως «αγεφύρωτες διαφορές», ενώ το όλο κείμενο διαπνέεται από την αίσθηση πως οι δύο λαοί θα έχουν μία όσο το δυνατό πιο στενή σχέση και συνεργασία, όπως και στο παρελθόν.
Αυτό που κάνει όμως εντύπωση είναι το πώς οι θιασώτες της ανεξαρτησίας δέχονται αξιωματικά πως θα γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας τους τον Μάρτιο του 2016, δηλαδή σε 18 μήνες από σήμερα, διάστημα το οποίο θεωρείται «εύλογο» για να ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες ενός «βελούδινου διαζυγίου».
Το ερώτημα που θέτουμε στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι το εξής:
Πως είναι τόσο σίγουροι στο Εδιμβούργο πως το Λονδίνο θα παίξει το ρόλο της Πράγας στην διάσπαση της Τσεχοσλοβακίας και θα δεχτεί χωρίς καμία αντίδραση την ουσιαστική αποδυνάμωση του Ηνωμένου Βασιλείου;
Τι θα συμβεί εάν η κυβέρνηση του Westminster αρχίσει να παρακωλύει τη διαδικασία ένταξης της Σκωτίας στην ΕΕ; Οι διαβεβαιώσει των Σκωτσέζων πως θα παραμείνουν στη Λίρα, πως δεν θα συμμετάσχουν στην συνθήκη Σένγκεν και πως δεν πρόκειται να αλλάξουν οι σχέσεις τους με το Λονδίνο αρκούνε;
Αλήθεια έχει επέλθει συμφωνία για το πώς θα επιμεριστεί το χρέος του Ηνωμένου Βασιλείου και τα ενεργειακά κοιτάσματα στη Βόρεια Θάλασσα; Πως θα επιμεριστεί και το άγνωστο για την ώρα κόστος από το σοκ της διάσπασης ενός τέτοιου κράτους, του οποίου η πρωτεύουσα αποτελεί και το κέντρο του παγκοσμίου χρηματοπιστωτικού συστήματος;
Τι θα συμβεί εάν μία τέτοια αρνητική στάση εκφραστεί και στους κόλπους του ΝΑΤΟ; Επιπροσθέτως, εάν υποτεθεί πως ο αμυντικός οργανισμός λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων διεθνώς δεν θα έχει την πολυτέλεια να «κωλυσιεργήσει» την είσοδο της Σκωτίας στους κόλπους του -ειδικά οι ΗΠΑ μάλλον θα πιέσουν το Λονδίνο για παραχωρήσεις- πως θα αλλάξει τα στρατηγικά του σχέδια για τον βόρειο Ατλαντικό και θα δεχτεί την «αποπυρηνικοποίηση» της Σκωτίας;
Διότι ας μην ξεχνάμε πως το πυρηνικό δόγμα και σχεδιασμός του Λονδίνου είναι άμεσα συνυφασμένος με αυτόν της Ατλαντικής Συμμαχίας και της Ουάσιγκτον ειδικότερα. Εκτός και εάν το Εδιμβούργο θεωρήσει ως «νίκη» την αποχώρηση των βρετανικών υποβρυχίων και την αντικατάστασή του με αμερικανικά.
Με βάση τη συγκεκριμένη παραδοχή, είναι προφανές πως το επιχείρημα περί ανεξαρτησίας αναφορικά με την άμυνα στην ουσία δεν έχει νόημα, αφού μία υπόσχεση ή άμεση αποστολή του Λονδίνου στην περιοχή της Σκωτίας μέσων για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο της ΑΟΖ θα αφαιρούσε κάθε πρόφαση από τους θιασώτες της ανεξαρτησίας, τουλάχιστον στο επίπεδο της άμυνας.
Είναι προφανές πως η Σκωτία για πρώτη φορά από το 1707 έχει την ευκαιρία να ψηφίσει για την ανεξαρτησία της από το Λονδίνο. Τα αίτια για μία τέτοια πράξη ίσως και να είναι ορατά ακόμα και σε κάποιον ξένο ο οποίος όμως έχει την εμπειρία της ζωής στο Ηνωμένο Βασίλειο και της συναναστροφής με τους κατοίκους του.
Το πρόβλημα είναι πως από τη θεωρία στην πράξη εγχειρήματα τέτοιου μεγέθους για χώρες τέτοιας σημασίας στο διεθνές σύστημα δεν είναι μία εύκολη υπόθεση - η ΕΣΣΔ αποτελεί το αρχετυπικό παράδειγμα. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι Τσεχοσλοβακία, δεν είναι φυσικά και Γιουγκοσλαβία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί μία κρατική οντότητα η οποία με την ιστορία του από το 1700 και ύστερα, στην ουσία διαμόρφωσε τον μοντέρνο όπως τον γνωρίζουμε κόσμο, τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτιστικό και γεωπολιτικό επίπεδο -με τους Σκωτσέζους να αποτελούν εξέχοντα μέλη και κινητήριους μοχλούς αυτής της διαδικασίας. Η διάσπασή του θα έχει επιπτώσεις πολύ πέραν των Βρετανικών Νήσων, και σίγουρα οι γεωπολιτικοί πειρασμοί σε περίπτωση μίας τέτοιας εξέλιξης θα είναι πολλοί και για πολλούς.
Σε περίπτωση που το δημοψήφισμα της 18ης Σεπτεμβρίου είναι υπέρ της ανεξαρτησίας ερωτήματα σας αυτά τα οποία θέσαμε θα έρθουν στην επιφάνεια και θα πρέπει να απαντηθούν επιτακτικά και με σαφήνεια από όλες τις πλευρές. Το γενικό επιχείρημα των θιασωτών της ανεξαρτησίας, όπως και των Καταλανών σήμερα, δεν έχει να κάνει με τον… Braveheart και τη μάχη του Μπάνοκμπερν τον 14ο αιώνα, αλλά με τη δημιουργία μίας σύγχρονης κοινωνίας, με οικονομική δικαιοσύνη, άλλο φορολογικό σύστημα και ευκαιρίες για όλους.
Στην ουσία το επιχείρημα των Σκωτσέζων κινείται σε καθαρά οικονομικούς και κοινωνικούς όρουςαλλά το αποτέλεσμα μίας τέτοιας εξέλιξης θα «μετρηθεί» στο επίπεδο του χαρακτηριστικού γνωρίσματος ενός ανεξάρτητου έθνους-κράτους, δηλαδή της εξωτερικής πολιτικής του και της στρατηγικής ασφάλειας που υιοθετεί.
Σε αυτό το επίπεδο είναι προφανές πως οι θιασώτες της ανεξαρτησίας δεν έχουν απαντήσει ξεκάθαρα σε θέματα τα οποία θα βρούνε μπροστά τους την επομένη ενός θετικού για αυτούς αποτελέσματος. Φυσικά το Λονδίνο εάν καταφέρει να αποφύγει το πικρό αυτό ποτήρι θα πρέπει να κάνει πολλά και γρήγορα για να αυξήσει την επιρροή του σε ένα έθνος το οποίο χωρίς αυτό δεν θα έχει ποτέ την ίδια ισχύ. Η συνέχεια αναμένεται με ενδιαφέρον.
http://www.defence-point.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου